HISTORIA PALENIA TYTONIU
Kiedy Krzysztof Kolumb
wylądował ze swymi marynarzami na nieznanym lądzie, dnia 11 października
Roku Pańskiego 1492, został zaproszony do domów Indian Arawaków
i poczęstowany suszonymi liśćmi tytoniu. Niektórzy utrzymują jednak,
iż to Chińczycy jako pierwsi znali i uprawiali tytoń i to jeszcze
daleko przed odkryciem Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. Brak jednak potwierdzających
ten fakt dowodów.
Tytoniowi nadawano rozmaite nazwy, jak np. "nikotyna". Nazwę tę zaproponował książę de Giuse, a pochodziła ona od nazwiska francuskiego ambasadora w Lizbonie Jeana Nicot, który jako pierwszy rozwinął uprawę tytoniu w Portugalii i był w dużej mierze odpowiedzialny za wprowadzenie tej używki na dwór królewski w Paryżu. I jakkolwiek określenie "tytoń" przyjęło się do powszechnego użytku i zdominowało wszystkie pozostałe, tak nazwa "Nicotiana" pozostała jako nazwa rodzajowa samej rośliny (z rodziny Solanaceae). Tytoń rosnący na plantacjach we Francji i Hiszpanii to Nicotiana tabacum, pochodząca z nasion z Brazylii i Meksyku. Pierwszą odmianą rosnącą na plantacjach w Portugalii i Anglii była natomiast Nicotiana rustica, wyhodowana z nasion przywiezionych z Florydy. Pierwotnie tytoń był palony w fajkach. Później bardziej popularne stało się palenie go w papierosach i cygarach. Pierwszym rodzajem papierosów był tytoń nabijany do wydrążonych lasek z trzciny lub kawałki liści tytoniowych zwijane w kukurydziane łuski lub inne "opakowania" z warzyw. Palenie tytoniu pod postacią papierosów stało się bardzo rozpowszechnione w XVIII wieku, a pierwsza fabryka papierosów została założona w Hawanie na Kubie w 1853. Dzisiejsze określenie "cygaro" (ang. cigar - cygaro, cigarette - papierosy) prawdopodobnie pochodzi z języka Majów od słowa "sik'ar", określającego właśnie palenie tytoniu. Pierwotną postacią cygara było długie, grube zawiniątko, składające się z liści tytoniu, zwiniętych w wysuszone palmowe lub kukurydziane duże liście. Taką to postać dzisiejszych cygar i papierosów zobaczył Krzysztof Kolumb u Indian Amerykańskich w 1492 roku. Obecnie tytoń jest palony przez miliony ludzi na całym świecie pod rozmaitymi postaciami. Najczęściej są to papierosy, cygara i fajki na tytoń.
"Encyclopaedia Britannica" (1966) oraz "IRC Monographs on the Evaluation of the Carcinogenic Risk of Chemical to Humans" (Lyon, France, 1985). |
|
|
[11.X.] |
Krzysztof Kolumb odwiedził w czasie swej podróży domy Indian Arawaków i został poczęstowany wysuszonymi liśćmi tytoniowymi, zawiniętymi w większe palmowe liście. |
|
Amerigo Vespucci odnotował żucie liści tytoniowych na jednej z wysp w pobliżu Wenezueli. |
|
Ślady palenia tytoniu przez Indian Iroquois, zamieszkujących okolice w pobliżu dzisiejszego miasta Montreal w Kanadzie. |
|
Tytoń po raz pierwszy staje się znany we Francji. |
|
Tytoń dociera do Brazylii i Portugalii. |
|
Tytoń trafia do Hiszpanii. |
|
Plantacje Nicotiana rustica w Afryce Centralnej. |
|
Tytoń trafia do Anglii. |
|
Palenie i żucie tytoniu poznają mieszkańcy Włoch, Niemiec, Norwegii, Szwecji, Rosji, Persji, Indii, Indochin, Japonii, Chin i zachodniego wybrzeża Afryki. |
|
W Jamestown w Virginii, John Rolfe jako pierwszy znany człowiek zakłada plantacje tytoniu w celach produkcji eksportowej. |
|
Plantacje i produkcja tytoniu docierają do stanu Maryland a stamtąd błyskawicznie na inne tereny. |
|
Portugalczycy przenoszą plantacje tytoniu do Afryki Południowej i innych krajów, a Hiszpanie przyczyniają się do rozpowszechnienia go do Filipin, Gwatemali, innych państw Ameryki Środkowej i Południowej oraz do Indii Zachodnich; plantacje tytoniu powstają w Indonezji oraz obejmują nowe obszary w Europie. |
|
Początek uprawy i produkcji tytoniu w Nowej Zelandii. |
"IRC Monographs on the Evaluation of the Carcinogenic Risk of Chemical to Humans" (Lyon, France, 1985). Wszelkie prawa zastrzeżone. |